جوشکاری مقاومتی چیست؟ اتصال قطعات به یکدیگر یکی از نیازهای اساسی مهندسان در فرآیند طراحی و ساخت محصولات جدید است. در صنایع مختلف، چه کوچک و چه بزرگ، همیشه چالش‌های جذابی در فرایند اتصال انواع قطعات وجود داشته است. این اتصال ممکن است با توجه به هدف تولیدکننده، به صورت موقت یا دائمی انجام شود، زیرا ابزارها ممکن است برای اهداف متفاوتی طراحی شوند. با این حال، زمانی که به اتصال دائمی فکر می‌کنیم، جوشکاری به‌عنوان یکی از بهترین و شناخته‌شده‌ترین روش‌ها به ذهن می‌آید.
جوشکاری روشی است که امکان ایجاد انواع اتصالات فلزی و غیر فلزی را فراهم می‌کند. در زمینه جوشکاری فلزی، این فرایند به دو دسته اصلی جوشکاری ذوبی و غیردوبی تقسیم می‌شود که هر یک از این دسته‌ها خود شامل انواع مختلفی هستند که در مقالات دیگر به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
در حال حاضر، یکی از روش‌های متداول جوشکاری غیرذوبی که در صنایع مختلف به کار می‌رود، جوشکاری مقاومتی است. بنابراین، در این مقاله به بررسی انواع جوش مقاومتی، مزایا و معایب آن و در نهایت کاربردهای هر یک خواهیم پرداخت. همچنین، به تشریح روش‌ها و کاربردهای این نوع جوشکاری خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
جوشکاری مقاومتی چیست؟
جوشکاری مقاومتی (RW) یک روش جوشکاری الکتریکی است که بر اساس ترکیب گرما، فشار و زمان عمل می‌کند. در این فرآیند، گرما به وسیله جریان برق تولید می‌شود و از طریق الکترودهای مخصوص به‌قطعه کار منتقل می‌گردد. در این جوشکاری، فلز به‌طور کامل ذوب نمی‌شود، بلکه جریان برق موجب کاهش مقاومت و حالت شبه‌ذوب در ناحیه جوش شده و همزمان فشار برای ایجاد اتصال کافی اعمال می‌شود.
این روش به‌دلیل سرعت بالای عملیات و سهولت کنترل، در صنایع مختلف بسیار محبوب است. عوامل اساسی در جوشکاری مقاومتی شامل مدت زمان عبور جریان، ضخامت قطعه، میزان جریان و شکل سطح مقطع الکترود هستند. استفاده بیش از حد از گرما و فشار می‌تواند منجر به آسیب به فلز و خرابی عملیات جوشکاری شود.
در این روش، الکترودها هم تأمین‌کننده جریان و هم واردکننده فشار هستند. ابتدا فشار کمی برای ایجاد تماس بین قطعه‌ها اعمال می‌شود و پس از رسیدن به دمای مناسب جوشکاری، فشار برای افزایش انسجام افزوده می‌شود. جوشکاری مقاومتی به دماهای پایین‌تری نسبت به روش‌هایی مانند جوشکاری هواگاز نیاز دارد و در بسیاری از موارد، فلز پایه ذوب نمی‌شود، که این ویژگی خاصی است.
علاوه بر این، در برخی فرآیندها، بلافاصله پس از جوش، فشار بیشتری برای انجام عملیات آهنگری اعمال می‌شود که باعث بهبود ساختار دانه فلز می‌گردد. از حرارت اضافی پس از جوشکاری نیز می‌توان برای تنش‌زدایی بهره‌برداری کرد. به‌طور کلی، جوشکاری مقاومتی به دلیل سرعت و کارایی بالا، گزینه‌ای مناسب برای تولید اتوماتیک به شمار می‌آید.
کاربردهای جوشکاری مقاومتی چیست؟
جوشکاری مقاومتی (RW) به عنوان یکی از تکنیک‌های مهم در صنایع مختلف، کاربردهای گسترده‌ای دارد. این روش به دلیل سرعت و دقت بالایی که در فرآیند جوشکاری ارائه می‌دهد، به محبوبیت زیادی دست یافته است. همچنین هزینه‌های پایین اجرایی و سادگی اجرای آن، باعث شده که استفاده از این روش در صنعت به‌طور گسترده‌ای شایع باشد.
علاوه بر این، تنوع بالای روش‌های جوشکاری مقاومتی نیز از دیگر دلایل مهمی است که کاربردهای این تکنیک را افزایش می‌دهد. انواع مختلف جوشکاری مقاومتی شامل جوشکاری نقطه‌ای، نواری، زائده‌ای، فرکانس بالا و غیره می‌شوند که هرکدام بسته به نوع کاربرد و ویژگی‌های خود، مزایای خاصی را دارا هستند.
از جمله مهم‌ترین کاربردهای جوشکاری مقاومتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. جوشکاری ورق‌های بدنه خودرو در صنعت خودروسازی
2. تولید مخازن تحت فشار
3. ساخت لوله‌های درزدار فلزی
4. چسباندن فلزات در دندانپزشکی
روش های جوشکاری مقاومتی
جوشکاری مقاومتی شامل چندین نوع مختلف است که هر یک برای کاربردهای خاصی طراحی شده‌اند:
1. جوشکاری نقطه‌ای: در این روش، دو قطعه فلزی تحت فشار بین دو الکترود مسی قرار می‌گیرند و با اعمال جریان الکتریکی، حرارت تولید می‌شود که باعث ذوب و جوش خوردن نقاط تماس می‌شود. این روش دارای سرعت و کارایی بالا در اتصال ورق‌های نازک است و نیاز به تجهیزات ساده و کم‌هزینه دارد. با این حال، محدودیت‌هایی در ضخامت ورق‌های فلزی وجود دارد و کیفیت جوش به دقت در تنظیم فشار و جریان بستگی دارد.
2. جوشکاری نواری (درزی): در این روش، لبه‌های دو ورق فلزی با حرکت غلطک‌های مسی و اعمال فشار و جریان الکتریکی به هم جوش داده می‌شوند. این روش به‌ویژه برای تولید لوله‌ها و مخازن مناسب است و امکان تولید اتصالات طولانی و پیوسته را فراهم می‌کند. همچنین، می‌تواند ورق‌های ضخیم‌تری را نسبت به جوشکاری نقطه‌ای جوش دهد. اما نیاز به دقت بالا در هم‌راستایی ورق‌ها دارد و هزینه تجهیزات این روش نسبت به جوشکاری نقطه‌ای بالاتر است.
3. جوشکاری زائده‌ای: در این روش، زائده‌هایی بر روی یکی از قطعات ایجاد می‌شود و با اعمال جریان و فشار به این زائده‌ها، جوشکاری انجام می‌شود. این روش برای اتصال قطعات با اشکال خاص مناسب است و امکان جوشکاری در نقاط غیرقابل دسترس را فراهم می‌کند. همچنین، اتصالات قوی و پایداری ایجاد می‌کند. با این حال، نیاز به طراحی دقیق زائده‌ها دارد و محدودیت‌هایی در نوع و ضخامت مواد وجود دارد.
4. جوشکاری فرکانس بالا: این روش از جریان با فرکانس بالا برای تولید حرارت استفاده می‌کند و به‌ویژه برای جوشکاری فلزات با ضخامت کم مناسب است. این روش سرعت بالایی در جوشکاری دارد و زمان تولید را کاهش می‌دهد، همچنین کیفیت جوش بالا با حداقل تغییر شکل را ارائه می‌دهد. اما نیاز به تجهیزات خاص و هزینه‌بر دارد و محدودیت‌هایی در نوع فلزات قابل جوشکاری وجود دارد.
پروولد ایران
پروولد ایران از سال ۱۳۸۸ فعالیت خود را آغاز کرده و به سرعت توانسته است همکاری‌های گسترده‌ای با صنایع کلیدی کشور برقرار کند. این شرکت با هدف ارائه خدمات و محصولات با کیفیت، ارتباط خود را با حوزه‌هایی مانند نفت، گاز، پالایش، پتروشیمی و نیروگاه‌ها برقرار کرده و به یک شریک تجاری معتبر در این زمینه‌ها تبدیل شده است.
تکنوجوش به عنوان نماینده انحصاری پروولد انگلستان، یکی از برندهای معتبر در زمینه تولید الکترود، فیلر و پودر جوشکاری فعالیت می‌کند. این برند به خاطر رعایت استانداردهای بالا و دریافت تأییدیه‌های متعدد از صنایع داخلی و بین‌المللی، به عنوان گزینه‌ای قابل اعتماد شناخته می‌شود. تکنوجوش همواره در تلاش است تا محصولات با کیفیتی را برای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی تأمین کند و به این ترتیب به ارتقاء کیفیت و کارایی این صنایع کمک نماید. این همکاری‌ها تکنوجوش را به عنوان یک تأمین‌کننده معتبر در بازار معرفی کرده است.
سوالات متدوال
جوشکاری مقاومتی چیست؟ جوشکاری مقاومتی روشی است که در آن با اعمال گرما و فشار به محل اتصال فلزات، آن‌ها را به هم جوش می‌دهند.
انواع جوشکاری مقاومتی کدامند؟ نقطه‌ای، نواری، زائده‌ای و فرکانس بالا از جمله انواع جوشکاری مقاومتی هستند.
مزایای جوشکاری مقاومتی چیست؟ سرعت بالا، کیفیت جوش بالا، اتوماسیون آسان و هزینه کم از جمله مزایای آن است.
کاربردهای جوشکاری مقاومتی در چه صنایعی است؟ خودرو سازی، هوافضا، الکترونیک، ساخت مخازن و … از جمله کاربردهای آن است.
چه عواملی بر کیفیت جوش مقاومتی تاثیر می‌گذارند؟ جریان برق، فشار، سرعت، نوع فلز و آلیاژ آن از جمله عوامل موثر هستند.
تفاوت جوشکاری مقاومتی نقطه ای و نواری چیست؟ در جوشکاری نقطه ای از دو الکترود برای ایجاد جوش استفاده می‌شود، در حالی که در جوشکاری نواری از غلطک‌ها استفاده می‌شود.
جوشکاری مقاومتی زائده‌ای چه کاربردی دارد؟ برای اتصال قطعاتی که ایجاد زائده روی آن‌ها امکان‌پذیر است، مانند ساخت قطعات الکترونیکی.
جوشکاری فرکانس بالا چه مزایایی دارد؟ سرعت بالا، کیفیت جوش بالا و امکان جوشکاری فلزات مختلف از مزایای آن است.
آیا جوشکاری مقاومتی برای همه فلزات مناسب است؟ خیر، هر فلزی برای جوشکاری مقاومتی مناسب نیست. برخی فلزات به دلیل خواص فیزیکی خود برای این نوع جوشکاری مناسب‌تر هستند.
چه عیوبی در جوشکاری مقاومتی وجود دارد؟ از جمله معایب آن می‌توان به محدودیت در ضخامت قطعات، نیاز به تجهیزات خاص و عدم امکان جوشکاری برخی فلزات اشاره کرد